De Kamer : geldigheid van de kiesverrichtingen betreffende de verkiezing van het Europees Parlement van 13 juni 2004

03 Onderzoek van de geldigheid van de kiesverrichtingen betreffende de verkiezing van het Europees Parlement van 13 juni 2004

Aan de agenda is het verslag over het onderzoek van de geldigheid van de kiesverrichtingen betreffende de verkiezing van het Europees Parlement van 13 juni 2004

Ik geef het woord aan de verslaggever.

03.01 Bert Schoofs, rapporteur : De commissie nam kennis van de processen-verbaal van de verkiezing. De verkozenen voldoen aan de voorwaarden bepaald in de artikelen 1 en 41 van de wet van 23 maart 1989 inzake de verkiezing van het Europese Parlement.

Mevrouw Françoise Debard heeft bij brief van 8 juni 2004 bezwaar ingediend tegen de kiesverrichtingen en vraagt de nietigverklaring ervan. Volgens haar is onvoldoende gewaarborgd dat de magneetkaart bij geautomatiseerd stemmen voor de stemming onbeschreven is en dat de stem wordt geregistreerd. Artikelen van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, het Internationaal Verdrag inzake Burgerrechten en Politieke Rechten en het Eerste Aanvullend Protocol van het Europees Verdrag tot Bescherming van de Rechten van de Mens en de Fundamentele Vrijheden worden niet nageleefd. Het geheim der stemming voor niet-Belgen wordt bovendien geschonden. Nog volgens mevrouw Debard bestaat de geautomatiseerde stemming enkel bij de gratie van het vertrouwen van de kiezers in deskundigen.

Ook de heer Nabil Antoun heeft bij brief van 17 juni 2004 bezwaar ingediend tegen de kiesverrichtingen. Hij vraagt de nietigverklaring van de verkiezingen en de organisatie van nieuwe verkiezingen zonder geautomatiseerde stemming. De geautomatiseerde stemming en de controle op de verkiezingen door een beperkte groep deskundigen hebben tot gevolg dat niet alle machten meer van de Natie uitgaan en de wil van het volk niet wordt gerespecteerd.

De commissie heeft na rijp beraad en grondige overweging besloten de bezwaren van mevrouw Debard en de heer Antoun ongegrond te verklaren.

De burgemeesters van de gemeenten Sint-Pieters-Leeuw en Gooik dienden bij brieven van 23 en 24 juni 2004 bezwaarschriften in. Ze vragen de verkiezing ongeldig te verklaren omdat de stembureaus gebruikmaakten van ongeldige aanstiplijsten. Omdat beide bezwaren te laat werden ingediend, verklaart de commissie ze onontvankelijk.

Gelet op het voorgaande, stelt de commissie voor de verkiezing van de kandidaten en de opvolgers voor het Europees Parlement geldig te verklaren. De heren Geert Bourgeois, Filip De Winter, Guy Verhofstadt en Louis Michel hebben aan hun mandaat verzaakt en worden opgevolgd door respectievelijk mevrouw Frieda Brepoels, de heer Koenraad Dillen, de heer Dirk Sterckx en de heer Antoine Duquesne.

03.02 Zoé Genot (ECOLO) : De helft van onze medeburgers heeft via de geautomatiseerde stemming gestemd. Ik kom terug op de modaliteiten van het toezicht op dat systeem.

Eerst wil ik de deskundigen bedanken die in moeilijke omstandigheden werken. Daarmee bedoel ik dat zij vertrouwelijkheidsclausules van de fabrikant moeten naleven en geen buitenstaanders mogen raadplegen. Men zou de wet moeten herzien om ervoor te zorgen dat zij hun controletaak onbelemmerd kunnen uitoefenen !

Ook werd een verificatieorgaan geraadpleegd maar dit gebeurde in aanwezigheid van de softwarefabrikant die daardoor een veel groter gewicht heeft dan het gewicht dat hij in een klassieke democratie zou hebben.

Ander probleem : de partijen kunnen deskundigen afvaardigen om de geautomatiseerde stemming te controleren. Dat geldt echter niet voor de kleinere partijen en die ongelijkheid is niet gerechtvaardigd. Bovendien moeten de deskundigen van de partijen een vertrouwelijkheidsclausule eerbiedigen. Hoe kunnen zij hun werk doen als zij geen collega’s mogen raadplegen ?

Bovendien bezorgt men hen de broncode van de software, maar niet de software die de lijsten implementeren. Zij kunnen de software dus niet laten draaien en echt controleren wat hen wordt bezorgd.

Bij de vorige verkiezingen was er een incident in Schaarbeek, waarbij er sprake was van een ongegronde vermeerdering van stemmen. Ditmaal was er een incident in Antwerpen : nadat er in de uitslagen voor het Europees Parlement een fout was ontdekt, heeft men er zich rekenschap van gegeven dat er ook fouten waren geslopen in de uitslagen van de gewestverkiezingen - fouten die door het controlesysteem niet aan het licht waren gebracht - en dat de uitslagen als zodanig naar het ministerie van Binnenlandse Zaken waren doorgestuurd.

Naar aanleiding van dat incident in Antwerpen blijkt dat tien jaar nadat de geautomatiseerde stemming werd ingevoerd, de software nog altijd niet naar behoren functioneert. In de software maakt de uitvoeringscode 10% uit en het systeem voor de foutencontrole 90%. Het is duidelijk dat de betrokken firma heeft willen bezuinigen, wat ten nadele is gegaan van het systeem voor de opsporing van fouten.

De vraag van de minister van Binnenlandse Zaken om nieuwe verificatieprocedures toe te voegen was dus niet nauwkeurig genoeg. Het College van experts is voorzichtig en zegt slechts dat "de waarschijnlijkheid dat vervalsing van gegevens de uitslag van de verkiezingen beïnvloed heft nagenoeg onbestaande doch mogelijk is" en dat er geen aanwijzingen zijn dat "de uitslagen van de optelling onjuist zouden zijn". Hij voegt eraan toe dat het incident zich waarschijnlijk nergens anders heeft voorgedaan. Het is dus niet zeker dat er zich geen andere onregelmatigheden hebben voorgedaan die niet werden opgemerkt.

Een ander probleem betreft het materiaal. Bij gebrek aan certificatie van de hardware kan niet met zekerheid worden gezegd dat niemand de machines "bezocht" heeft.

Het feit dat de machines en het materieel niet over een certificatie beschikken, vormt een echt probleem. De prijs vormt natuurlijk een struikelblok, maar zonder certificatie is een echte controle onmogelijk.

Wat de prijs betreft, komen we, voor 50 % van de kiezers, over een periode van tien jaar aan 60 miljoen euro, voor een niet honderd percent veilige stemming, die de gemeenten handenvol geld kost !

Al die elementen doen vragen rijzen met betrekking tot de rechtsgrond, maar bovenal vragen we ons af of we niet beter terugkeren naar de stemming op papier, waarop de burger daadwerkelijk controle kan uitoefenen en waarbij de democratie niet overgenomen wordt door Binnenlandse Zaken en enkele particuliere firma’s.

De voorzitter : Wij zullen straks stemmen over het verslag van de bijzondere commissie.

22 Onderzoek van de geldigheid van de kiesverrichtingen betreffende de verkiezing van het Europees Parlement van 13 juni 2004

Vraagt iemand het woord voor een stemverklaring ? (Nee) We stemmen over het verslag van de bijzondere commissie : wie dat goedkeurt, bevestigt de geldigheid van de verkiezingen.

(Stemming 14)

• Ja 105
• Nee 18
• Onthoudingen 4
• Totaal 127

Bijgevolg neemt de Kamer de besluiten van de bijzondere commissie aan en verklaart de kiesverrichtingen geldig.

Naamstemming 014

Ja 105

Ansoms, Anthuenis, Arens, Avontroodt, Bacquelaine, Baeke, Barzin, Belhouari, Bellot, Bex, Bonte, Borginon, Boukourna, Bourgeois, Burgeon, Cahay-André, Cavdarli, Chabot, Chevalier, Claes Hilde, Cortois, Courtois, Creyf, Daems, De Block, De Bue, De Clercq, De Coene, De Crem, De Croo, de Donnea, De Groot, Delizée, De Meyer, Denis, Déom, De Padt, De Permentier, Detiège, Devlies, D’hondt, Dierickx, Doyen-Fonck, Drèze, Fournaux, Frédéric, Ghenne, Giet, Goris, Goutry, Gustin, Henry, Hondermarcq, Hove, Janssens, Jiroflée, Kelchtermans, Lahaye-Battheu, Lalieux, Lambert Geert, Lambert Marie-Claire, Langendries, Lanjri, Lano, Lansens, Lejeune, Lenssen, Leterme, Maingain, Malmendier, Marghem, Marinower, Massin, Mathot, Mayeur, Monfils, Moriau, Muls, Pécriaux, Peeters, Perpète, Pinxten, Roppe, Saudoyer, Swennen, Taelman, Tant, Temsamani, Tilmans, Tommelein, Turtelboom, Van Campenhout, Van der Auwera, Van der Maelen, Van Gool, Van Grootenbrulle, Van Lombeek-Jacobs, Van Parys, Van Rompuy, Van Weert, Vautmans, Verhaegen, Verherstraeten, Versnick, Wathelet

Nee 018

Annemans, Caslo, Cocriamont, Colen, De Man, D’haeseleer, Govaerts, Goyvaerts, Laeremans, Mortelmans, Neel, Schoofs, Sevenhans, Tastenhoye, Van den Broeck, Van den Eynde, Van Steenberge, Van Themsche

Onthoudingen 004

Genot, Gerkens, Gobert, Nagy

Beknopt verslag - Plenaire vergaderingen N° 0077 - donderdag 1 juli 2004 - voorlopige versie

Integraal verslag - Plenaire vergaderingen N° 0077 - donderdag 1 juli 2004 Avond - voorlopige versie