09/02/2010: Parlementaire vragen van 09-02-2010

14. Samengevoegde vragen van
 de heer Ben Weyts aan de minister van Binnenlandse Zaken over "het elektronisch stemmen" (nr. 18617)
 de heer Xavier Baeselen aan de minister van Binnenlandse Zaken over "de geautomatiseerde stemming" (nr. 18846)
 de heer Ludwig Vandenhove aan de minister van Binnenlandse Zaken over "de aanschaf van computers met het oog op het elektronisch stemmen" (nr. 19017)
 mevrouw Zoé Genot aan de minister van Binnenlandse Zaken over "de toekomst van het elektronisch stemmen" (nr. 19031)
 mevrouw Leen DiÉrick aan de minister van Binnenlandse Zaken over "de aanbesteding voor de ontwikkeling van de nieuwe stemcomputers" (nr. 19338)

14.01 Ben Weyts (N-VA) : Ongeveer 49 procent van de Vlaamse gemeenten stemt via de stemcomputer, in Wallonië is dat 20 procent. Omdat het huidige systeem totaal verouderd is en er zelfs geen wisselstukken meer zijn, is er absoluut een nieuw stemsysteem nodig tegen de komende federale verkiezingen. Sinds juli 2005 is er een procedure opgestart. In september 2009 bleven drie offertes over, maar het is nog steeds wachten op een best and final offer voor de ontwikkeling van een prototype. De zaak zit blijkbaar geblokkeerd op kabinetsniveau. In de begroting 2010 heeft men niet voorzien in federale subsidies voor die nieuwe stemcomputers.

Wat is de stand van zaken ? Stemmen we bij de volgende federale verkiezingen weer met potlood en papier ? Zal de minister alsnog de afspraken met de Vlaamse overheid voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2012 nakomen ?

14.02 Zoé Genot (Ecolo-Groen !) : De Brusselse en Waalse regering laken het huidige elektronische stemsysteem en verkiezen de manuele stemming. Ze staan niettemin open voor een nieuw systeem, op voorwaarde dat er een controle door de kiezer mogelijk is. België is de enige van de 27 lidstaten waar een aanzienlijk aantal kiezers verplicht elektronisch stemmen. Bovendien werd die geautomatiseerde stemming in een universitaire studie en door de OVSE veroordeeld wegens het gebrek aan controleerbaarheid. Ten slotte werd er in een experiment in Nederland aangetoond dat de stembusuitslag op afstand kon worden gelezen, waarna men van het systeem is afgestapt.

Heeft de offerte van het Nederlandse bedrijf Nedap, dat een nieuwe stemcomputer aankondigt - die trouwens merkwaardig veel lijkt op de computer die in de studie beschreven wordt - het gehaald bij de aanbesteding voor een prototype die door het ministerie werd uitgeschreven ? Hoeveel geld is er met die overheidsopdracht gemoeid ? Waar zal die computer getest worden ?

Hoe staat het met het uittesten van een nieuw geautomatiseerd stem- en stemopnemingssysteem ? Hoe zal dat systeem geconcipieerd worden ? W aar zal het geïnstalleerd worden ? Op welke manier zal er in een controle door de burger voorzien worden ? Hoeveel zal het kosten ? Wie zal dat betalen ? Zullen de oude computers in de andere zones nog gebruikt worden ? Welke budgetten zullen er in 2010 en 2011 voor deze overheidsopdrachten worden uitgetrokken ? Moeten de gemeenten hun keuze met betrekking tot de verkiezingen in 2011 vóór een bepaalde datum bekendmaken ?

14.03 Xavier Baeselen (MR) : Op verzoek van de federale administratie hebben de onderhoudscontracten beëindigd voor de apparatuur van de Brusselse gemeenten, die dus niet langer kan worden gebruikt. Er werd met Vlaanderen een samenwerkingsakkoord gesloten voor een overheidsopdracht met het oog op de vervanging van die hardware. Het Waals en het Brussels Gewest vragen een parlementair debat. Er werd gewag gemaakt van een nieuwe – Europese – aanbesteding. Een en ander zou niet rond zijn tegen 2011.

Werd de aanbestedingsprocedure al opgestart ? Zal er bij de volgende federale verkiezingen opnieuw op papier moeten worden gestemd ?

14.04 Minister Annemie Turtelboom (Nederlands) : Ik vind het project elektronisch stemmen heel belangrijk en wil ermee doorgaan.

(Frans) De gemeenten kiezen volledig autonoom voor een bepaald elektronisch systeem. De gemeenten die er in 2007 een beroep hebben op gedaan, en die in het kader van de parlementaire resolutie van 10 en 18 juli werden geraadpleegd, hebben zich eenparig voor het behoud ervan uitgesproken.

(Nederlands) De geautomatiseerde stemsystemen die gebruikt werden bij de verkiezingen van juni 2009, voldoen aan de eisen van de Raad van Europa. Er werd ter uitvoering van de parlementaire resolutie van juli 2008 en het samenwerkingsakkoord met het Vlaams Gewest een overheidsopdracht gegeven voor de ontwikkeling van een nieuw elektronisch stemsysteem dat de democratische controle beter waarborgt.

(Frans) Het vastleggingskrediet van 14 miljoen euro om het nieuwe systeem uit te breiden tot alle gemeenten werd door het begrotingsconclaaf van 13 oktober 2009 niet teogekend, die beslissing werd door de begrotingswet van 23 december 2009 bevestigd.

(Nederlands) Omdat de ontwikkeling van een nieuw prototype weinig zin heeft zonder zicht te hebben op een veralgemeende invoering, werd de verdere afwikkeling van de overheidsopdracht in standstill geplaatst. De procedure kan op elk moment hernomen worden. Het samenwerkingsakkoord met de Vlaamse overheid werd op geen enkel moment geschonden.

(Frans) Het overlegcomité heeft mij ermede belast op 3 februari een werkgroep op te richten die een gezamenlijk standpunt moet uitwerken met het oog op de parlementsverkiezingen van 2011. Ik dring erop aan dat die begroting snel wordt toegekend.
Ben Weyts (N-VA) : Doordat de minister alles on hold zet, zal er in 2011 niet met de stemcomputer gestemd worden. De huidige systemen zijn immers niet meer bruikbaar. De regering volgt zoals steeds het tempo van de traagste, in Wallonië wil men immers geen stemcomputers. Dit land zet een stap terug naar de 19de eeuw. Het is beneden alles dat de minister Vlaanderen daarin meesleurt en gemaakte afspraken niet nakomt. Vermoedelijk past dit in het vernieuwde samenwerkingsfederalisme.

Voorzitter : Jacqueline Galant.

14.06 Zoé Genot (Ecolo-Groen !) : Aangezien er met het huidige elektronisch stemsysteem geen duidelijke controle mogelijk is en de computers verouderd zijn, moeten er dringend eenduidige instructies gegeven worden aan de gemeenten, opdat ze zich kunnen voorbereiden op de herinvoering van de stemming op papier. Ik begrijp dat er inmaart een vergadering zal worden gehouden.

14.07 Xavier Baeselen (MR) : De praktische organisatie van de verkiezingen baart mij zorgen, in het bijzonder in de negentien Brusselse gemeenten die elektronisch willen blijven stemmen. De diensten van mijn gemeente wensen een antwoord in verband met de installatie van de stemcomputers. De computers waarover we beschikken, mogen niet meer gebruikt worden. Ik hoop dat u het nodige geld zal weten los te krijgen. Anders zullen we genoodzaakt zijn onze stem weer op papier uit te brengen.
Minister Annemie Turtelboom (Nederlands) : Alleen de informatici kunnen oordelen over de inzetbaarheid van de oude computers. Ik weet niet welk percentage eventueel nog zou kunnen worden gebruikt. Ik vraag de nodige middelen. Het samenwerkingsakkoord wordt op geen enkel moment geschonden. Dat is net de reden waarom de werkgroep is opgÉricht.

14.09 Ben Weyts (N-VA) : Voor sommige pc’s zijn zelfs geen wisselstukken meer beschikbaar en de software wordt algemeen beschouwd als onveilig. Zo kunnen onmogelijk verkiezingen worden georganiseerd.

14.10 Xavier Baeselen (MR) : Wat Brussel betreft, heeft men ons gevraagd de onderhoudscontracten stop te zetten, omdat de apparatuur verouderd is. Ik vraag dat het bevoegde ministerie van het Brussels Gewest en de FOD Binnenlandse Zaken snel deskundigen zouden sturen die ons kunnen vertellen of we dat materiaal nog opnieuw kunnen gebruiken.

Het incident is gesloten.